ABD’den İran’a 30 Milyar Dolarlık Sürpriz Teklif: Sivil Nükleer Program ve Yaptırımların Hafifletilmesi Masada

ABD’nin eski başkanı Donald Trump döneminde, İran’la yeniden müzakere masasına oturulması için gizli bir teklif hazırlandığı ortaya çıktı. ABD medyasına yansıyan haberlere göre, teklif kapsamında İran’ın sivil nükleer enerji programı için 30 milyar dolarlık destek, bazı yaptırımların kaldırılması ve dondurulmuş fonlara erişim sağlanması planlanıyor.

CNN International’a konuşan üst düzey ABD’li yetkililer, son haftalarda İran ve İsrail arasında yaşanan askeri gerginliklere rağmen, İranlı yetkililerle perde arkasında temasların sürdüğünü ve bu temasların ateşkesin ardından da devam ettiğini belirtti.

Değişmeyen Tek Şart: Uranyum Zenginleştirme Yasak

ABD yönetiminin teklifinde en kritik unsur ise değişmedi. İran’ın uranyum zenginleştirmemesi şartı, teklifin ön koşulu olarak öne çıkıyor. Ancak Tahran yönetimi bu talebi uzun süredir reddediyor.

Beyaz Saray’da Gizli Zirve: Körfez Ülkeleri Devrede

CNN’e konuşan kaynaklara göre, ABD’nin İran Özel Temsilcisi Steve Witkoff ile Körfez ülkelerinden yetkililer, geçtiğimiz cuma günü Beyaz Saray’da saatler süren gizli bir toplantı gerçekleştirdi. Bu toplantı, ABD’nin İran’a hava saldırısı düzenlemesinden yalnızca bir gün önce yapıldı.

Görüşmede, İran için tamamen sivil amaçlı bir nükleer program kurulması gündeme geldi. 20 ila 30 milyar dolar arası bir yatırım öngörülen bu programın, ABD yerine Körfez ülkeleri tarafından finanse edilmesi planlanıyor.

Yaptırımların Hafifletilmesi ve Fonların Serbest Kalması da Gündemde

Taslak teklif ayrıca, İran’a yönelik bazı yaptırımların kaldırılmasını ve yabancı bankalarda dondurulmuş 6 milyar dolarlık İran fonlarının serbest bırakılmasını da içeriyor. ABD’nin geçtiğimiz günlerde vurduğu Fordo nükleer tesisinin yerine yeni bir sivil tesis kurulması önerisi de teklifte yer aldı. Ancak İran’ın bu yeni teklife nasıl yaklaşacağı şimdilik belirsizliğini koruyor.

“Tüm Amaç İran’ın Nükleer Silah Edinmesini Önlemek”

ABD’li yetkililer, teklifin ana hedefinin İran’ın nükleer silah edinmesini engellemek olduğunu vurguluyor. Sadece sivil nükleer faaliyetlere izin verilmesi ve bu amaçla gerekli olan zenginleştirilmiş uranyumun ithal edilmesi öngörülüyor. Witkoff, bu yaklaşımı Birleşik Arap Emirlikleri’nin benimsediği nükleer modelle kıyasladı.

Trump: “İran’la Görüşmeler Başlayabilir”

Trump da geçtiğimiz gün yaptığı açıklamada, İran ile önümüzdeki hafta görüşmeler yapılabileceğini belirtti. Ancak İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü, böyle bir temasın kendilerine ulaşmadığını söyledi. CNN’e konuşan kaynaklar da henüz kesinleşmiş bir tarih olmadığını ifade etti.