Trump ve Putin Alaska’da Baş Başa Görüşecek: 2018 Helsinki Zirvesi Yeniden Gündemde

Trump ve Putin, Ukrayna işgalinden bu yana ilk kez Alaska’da baş başa görüşecek. 2018 Helsinki zirvesindeki tartışmalı anlar yeniden hatırlatıldı.

Alaska Zirvesi Öncesi Dünya Nefesini Tuttu

ABD Başkanı Donald Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in yarın Alaska’nın Anchorage kentinde bir araya gelmesi bekleniyor. Bu buluşma, Rusya’nın Şubat 2022’de başlattığı Ukrayna işgalinden bu yana G7 üyesi bir ülke lideriyle Putin’in ilk yüz yüze görüşmesi olacak.

Beyaz Saray, görüşmenin “odada yalnız” gerçekleşeceğini vurgularken, bu durum 2018’deki Helsinki zirvesini hatırlattı. O dönem yaşananlar, iki liderin baş başa buluşmalarına yönelik endişeleri yeniden gündeme taşıdı.

2018 Helsinki Zirvesi: Tartışmalı Anlar

2018 yılında Finlandiya’nın başkenti Helsinki’de yapılan son baş başa görüşmede;

• ABD-Rusya ilişkilerindeki gerilim,
• ABD seçimlerine müdahale iddiaları,
• Ukrayna’nın doğusundaki savaş, masadaki başlıca gündem maddeleriydi.

Basın toplantısında Trump, ABD istihbaratının seçimlere Rusya’nın müdahale ettiği yönündeki bulgularına rağmen, Putin’in “Rusya değil” açıklamasına destek verir nitelikte konuşmuştu.

O dönem Trump’ın ulusal güvenlik ekibinden Fiona Hill, basın toplantısını durdurmak için “yangın alarmını çalıştırmayı bile düşündüğünü” açıklamıştı.

Alaska Zirvesinin Önemi ve Endişeler

The Guardian’ın Washington temsilcisi Andrew Roth, Alaska görüşmesinin 2018’den çok daha kritik olduğunu belirtti.

• Putin’in Ukrayna işgali sonrası ilk G7 lideriyle görüşmesi olacak.
• Trump, görüşmede “toprak takası” seçeneğini gündeme getirebileceğini söylemişti.
• Avrupalı liderler, Trump’ın yine Kremlin’in etkisinde kalmasından endişe ediyor.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, “toprak verme” ihtimalini net bir şekilde reddetti. Avrupa liderleri de bu sürecin Yalta Konferansı’ndaki gibi kapalı kapılar ardında yürütülmesinden rahatsız.

Görüşmede Kimse Olmayacak: Anlaşma Geçerli Olur mu?

Beyaz Saray, görüşmenin birebir yapılacağını, Trump’ın Rusya’nın bakış açısını anlamaya çalışacağını duyurdu. Ancak çevirmenler ve not tutucular olmadan yapılacak görüşmelerin güvenilirliği sorgulanıyor.

Fiona Hill, bu tip görüşmeleri “Ormanda devrilen ama kimsenin duymadığı bir ağaç” benzetmesiyle anlattı ve Helsinki’de yaşananların somut bir sonuç doğurmadığını hatırlattı.

2018’den Çıkarılan Dersler

• Putin, hızlı karar verme yeteneğini bu tür ortamda avantaja çevirebiliyor.
• Trump’ın doğaçlama ilerleyen dış politika anlayışı, müzakere sürecini öngörülemez hale getiriyor.
• Helsinki’de olduğu gibi, baş başa görüşmelerde elde edilen sonuçlar netleşmeden kamuoyuna açıklanabiliyor.