Yaptırımlar ve İHA Saldırıları Rus Havacılığını Vuruyor: Rusya’nın Uçak Krizi Derinleşiyor

Rusya’nın havacılık devi kan kaybediyor. Şubat 2022’de başlayan Ukrayna savaşı sonrası uygulanan ABD ve AB yaptırımları, Rusya havacılık sektörünü derinden sarsmış durumda. Batı yapımı uçaklara olan yüksek bağımlılık, bakım desteğinin kesilmesi ve yedek parça teminindeki zorluklar, uçuş iptalleri ve eskiyen uçak filoları nedeniyle sektörün geleceğini belirsizliğe sürüklüyor.

Batı Yaptırımları ve Uçak Kıtlığı

ABD ve Avrupa Birliği, savaşın ardından Rusya’ya uçak ve parça ihracatını yasakladı. Boeing ve Airbus gibi devler satışları durdururken, kiralanan uçakların geri alınması talep edildi. Halen Rusya’da 700 ila 800 arasında Batı yapımı uçak aktif olarak kullanılıyor. Ancak bakım hizmetlerine erişim olmadığından, bu uçakların çoğunun 2030’a kadar değiştirilmesi gerektiği ifade ediliyor.

Yerli Üretim Yavaş İlerliyor

Rusya, havacılıkta Batı’ya olan bağımlılığı azaltmak için MS-21 ve SJ-100 gibi yerli yolcu uçağı projelerine yöneldi. Ancak üretim süreçleri beklentilerin gerisinde kaldı. Henüz 40 civarında uçak üretim aşamasında, teslim tarihleri ise belirsiz. Özellikle SJ-100, ithal parçalardan arındırılmış yeni tasarımıyla öne çıkarken, seri üretimin 2026’da başlaması planlanıyor.

Uçuşlarda Kriz Derinleşiyor

Yedek parça sıkıntısı nedeniyle Rus şirketler, bazı uçakları sökerek diğerlerine parça temin ediyor. Rus hükümeti bu uygulamayı yasallaştırdı. 2023 yılında 111 milyon yolcu taşınsa da, uçak eksikliği yolcu kapasitesini sınırlandırıyor.

İHA Saldırıları Havacılığı Vuruyor

Son aylarda Ukrayna’nın İHA saldırıları, Rus havalimanlarını hedef aldı. Sadece Temmuz’un ilk haftasında 485 uçuş iptal edildi, 1900’den fazlası ertelendi. Saldırıların maliyeti 500 milyon doları geçti. Hükümet, bu zararı telafi etmek için vergi muafiyetleri ve sübvansiyonlar gibi yeni destek paketlerini değerlendiriyor.

Gelecek Belirsiz, Risk Yüksek

Rusya Ulaştırma Bakanlığı, 2030’a kadar 1000 yerli uçak üretmeyi planlamıştı. Ancak bu hedef güncellenerek rafa kaldırıldı. MS-21’in PD-14 motorlu versiyonunun bu yıl içinde üretime geçmesi umut verici olsa da, Batı’dan tamamen kopmuş bir sivil havacılık altyapısı kurmak hala büyük bir meydan okuma olarak görülüyor.